Διαβητικό Πόδι : Τι Είναι, Συμπτώματα και Θεραπεία

 Μία από τις πιο συνήθεις επιπλοκές που μπορεί να εκδηλώσει κάποιος που πάσχει από διαβήτη είναι το διαβητικό πόδι. Ο όρος διαβητικό πόδι χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις αλλοιώσεις που μπορεί να προκληθούν στα πόδια λόγω του διαβήτη, συγκεκριμένα στην περιοχή από τον αστράγαλο μέχρι και τα δάχτυλα των ποδιών. Οι κύριες αιτίες εμφάνισης ενός διαβητικού ποδιού είναι η διαβητική νευροπάθεια και η περιφερική αρτηριοπάθεια. Γνωρίζατε ότι σχεδόν 70% των διαβητικών ασθενών υποφέρουν από προβλήματα του νευρικού συστήματος; 

  Σύμφωνα με την Cleveland Clinic, η πιθανότητα ένα άτομο με διαβήτη να εμφανίσει κάποια στιγμή στη ζωή του διαβητικό πόδι είναι περίπου 15%. Ωστόσο, είναι μια κατάσταση που μπορεί να αποφευχθεί με συχνή φροντίδα των ποδιών και επίσκεψη στον γιατρό για έλεγχο.

• Έντονη ξηρότητα και δερματικές επιπλοκές. Σε αυτή την περίπτωση το δέρμα στα πόδια γίνεται τόσο ξηρό που “σκάει”, δημιουργούνται ρωγμές και το δέρμα ξεφλουδίζεται. Αυτό συμβαίνει λόγω της καταστροφής των νεύρων των ιδρωτοποιών αδένων, δηλαδή την ικανότητα του σώματος να ελέγχει το επίπεδο υγρασίας στα πόδια. Αυτό το σύμπτωμα είναι ένα από τα κύρια συμπτώματα διαβητικού ποδιού.

• Έλλειψη αίσθησης στα πόδια (κρύο, ζέστη, απουσία πόνου).

• Μούδιασμα στα δάχτυλα των ποδιών.

• Κάψιμο ή πόνος στα πόδια που χειροτερεύουν τη νύχτα.

• Φουσκάλες και κάλοι. Οι φουσκάλες και οι κάλοι μπορεί να εξελιχθούν σε έλκη αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα.

• Πόνος κατά το βάδισμα. Αυτό το σύμπτωμα υποδηλώνει περιφερική αρτηριοπάθεια.

• Πόδι αθλητή. Είναι μία  μυκητιασική λοίμωξη που προκαλεί ξηρό, σκασμένο δέρμα και πρέπει να αντιμετωπιστεί αμέσως. Διαφορετικά, σας καθιστά πιο ευάλωτους σε σοβαρές επιπλοκές όπως έλκη στα πόδια.

• Πτώση τριχών στα δάχτυλα των ποδιών ή στα πόδια.

• Παραμόρφωση των δακτύλων και του πέλματος.

• Πρήξιμο στα πόδια ή μελάνιασμα. 

•  Τα διαβητικά έλκη είναι επώδυνες πληγές που δεν κλείνουν, και η επούλωση τους καθίσταται αρκετά δύσκολη. Σε περίπτωση που έχετε διαβητικό έλκος που δεν βελτιώνεται με τη θεραπεία, μπορεί να χρειαστείτε ακρωτηριασμό, δηλαδή την αποκοπή του κατεστραμμένου δακτύλου, ή μέρους του ποδιού σας. Ο ακρωτηριασμός αποτρέπει την εξάπλωση της μόλυνσης και μπορεί να σώσει τη ζωή σας. Γι’ αυτό το λόγο είναι σημαντικό να λαμβάνονται  μέτρα πρόληψης με σκοπό να αποφύγετε μεγαλύτερες επιπλοκές που μπορεί να εκδηλωθούν σε ένα διαβητικό πόδι.

Ο διαβήτης προκαλεί παθήσεις οι οποίες προσβάλλουν και προκαλούν αλλοιώσεις στα πόδια. Μία από τις παθήσεις που μπορεί να προκαλέσει ο διαβήτης και να οδηγήσει σε διαβητικό πόδι είναι η περιφερική διαβητική νευροπάθεια. Ο μη ελεγχόμενος διαβήτης μπορεί να βλάψει τα νευρικό σύστημα με την πάροδο του χρόνου και να προκαλέσει περιφερική διαβητική νευροπάθεια. Η διαβητική νευροπάθεια επηρεάζει τα άκρα του σώματος. 

  Οποιαδήποτε αλλοίωση ή βλάβη των νευρικών ινών μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια ευαισθησίας στον πόνο ή διάφορα ερεθίσματα, ιδιαίτερα στα πόδια, αυξάνοντας τον κίνδυνο τραυμάτων και λοιμώξεων που περνούν απαρατήρητες και μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές βλάβες. Γι’ αυτό το λόγο θεωρείται ύπουλη πάθηση. Σε περίπτωση που οι βλάβες στις νευρικές ίνες είναι πιο σοβαρές, μπορεί να μεταβληθεί και η ισορροπία των μυών και το σχήμα του ποδιού να παραμορφωθεί. Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει το πόδι να στηρίζεται σε μικρότερη επιφάνεια και άρα να ασκείται μεγαλύτερη πίεση σε συγκεκριμένα σημεία.

Ο διαβήτης επίσης μπορεί να προσβάλλει τα αγγεία, προκαλώντας στένωση ή και απόφραξη τους (περιφερική αγγειοπάθεια). Όταν υπάρχει περιορισμένη κυκλοφορία του αίματος στα κάτω άκρα, χρειάζεται περισσότερος χρόνος για να επουλωθεί μια πληγή σε ένα διαβητικό πόδι. Εάν έχετε μία λοίμωξη που δεν επουλώνεται λόγω περιορισμένης αιμάτωσης των κάτω άκρων, κινδυνεύετε να αναπτύξετε διαβητικό έλκος ή ακόμη και γάγγραινα αν δεν θεραπευτεί άμεσα.

 Η διαβητική νευροπάθεια και η περιφερική αρτηριοπάθεια λόγω των παραπάνω καθιστούν την επούλωση πληγών ιδιαίτερα δύσκολη σε ένα διαβητικό πόδι, επομένως η επούλωση του διαβητικού έλκους αποτελεί πρόκληση και ταλαιπωρεί αρκετούς διαβητικούς ασθενείς. Το άχρωμο διάλυμα έκπλυσης τραυμάτων Prontosan Wound Irrigation Solution με 0.1% Πολυεξανίδη συντελεί στην επούλωση χρόνιων ελκών αφαιρώντας το βιοφίλμ που εμποδίζει την πληγή από το να επουλωθεί.   

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ο διαβήτης μπορεί να αντιμετωπιστεί και οι συνέπειές του, όπως το διαβητικό πόδι, να αποφευχθούν ή να καθυστερήσουν με σωστή υγιεινή διατροφή, τακτική σωματική άσκηση, αποφυγή του καπνίσματος και με τακτικό έλεγχο και θεραπεία για τυχόν επιπλοκές. 

Γίνεται κατανοητό ότι η πρόληψη, αλλά και η θεραπεία του διαβητικού ποδιού, αποτελεί πρωταρχικό μέλημα για τον διαβητικό ασθενή, αφού τα ποσοστά ακρωτηριασμών είναι ιδιαιτέρως αυξημένα. Προϋπόθεση για την σωστή και πλήρη αντιμετώπιση είναι η κλινική εξέταση και η οργάνωση διαγνωστικού και θεραπευτικού πλάνου.

Σταματήστε το κάπνισμα. Το κάπνισμα λειτουργεί επιβαρυντικά για την υγεία του διαβητικού. Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου του Κολοράντο στο Ντένβερ, με επικεφαλής την καθηγήτρια ακτινολογίας Καβίτα Γκαργκ, ανέλυσαν στοιχεία για πάνω από 53.000 άτομα, πρώην και νυν καπνιστές. Περίπου το 13% των καπνιστών με διαβήτη πέθαναν σε διάστημα επτά ετών, έναντι σχεδόν 7% των καπνιστών χωρίς διαβήτη.

Ρυθμίστε τον διαβήτη με σωστή διατροφή. Η διατροφή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον διαβήτη. Είναι σημαντικό να ακολουθείτε πιστά το διατροφολόγιο και να διατηρείτε το βάρος σας στα πλαίσια του φυσιολογικού δείκτη μάζας σώματος. Οι συχνές μετρήσεις σακχάρου βοηθούν στο να ελέγχετε καλύτερα τον διαβήτη σας και να φροντίζετε για τη σωστή ρύθμιση του.

Ελένξτε καθημερινά τα πόδια σας για τυχόν αλλαγές. Αλλαγές όπως κοψίματα, ερυθρότητα, πρήξιμο, πληγές, φουσκάλες, κάλους ή για οποιαδήποτε άλλη αλλαγή στο δέρμα ή τα νύχια. Αυτά αποτελούν συμπτώματα που συναντώνται τακτικά σε ένα διαβητικό πόδι. Χρησιμοποιήστε έναν καθρέφτη εάν δεν μπορείτε να δείτε το κάτω μέρος των ποδιών σας ή ζητήστε από ένα μέλος της οικογένειας να σας βοηθήσει.

Διατηρήστε τα κάτω άκρα σας καθαρά. Το διαβητικό πόδι είναι επιρρεπές σε μολύνσεις. Γι’ αυτό το λόγο φροντίζετε να πλένετε τα πόδια σας καθημερινά με χλιαρό νερό. Μην τα μουλιάζετε όμως σε νερό για ώρα. Όταν τελειώσετε, βεβαιωθείτε ότι έχετε στεγνώσει τελείως τα πόδια σας.

Επιλέξτε παπούτσια που είναι στο νούμερο σας. Τα παπούτσια πρέπει να εφαρμόζουν σωστά και να μην προκαλούν κάποια ενόχληση. Η προσεκτική περιποίηση των νυχιών είναι επίσης σημαντική για αποφυγή μικροτραυματισμών.

Προγραμματίστε ιατρικές επισκέψεις για έλεγχο. Σε κάθε επίσκεψη με τον γιατρό σας για πλήρη εξέταση του διαβήτη, είναι καλό να γίνεται έλεγχος για διαβητικό πόδι, ιδιαίτερα εάν έχετε κάποια νευρική αλλοίωση, για αίσθηση και σωστή ροή αίματος στα πόδια σας.

Αποφύγετε να περπατάτε ξυπόλητοι. Φοράτε πάντα παπούτσια και κάλτσες ή παντόφλες, για να αποφύγετε τυχόν τραυματισμούς ή μολύνσεις. Ελέγξτε ότι δεν υπάρχουν πετραδάκια ή άλλα αντικείμενα μέσα στα παπούτσια σας και ότι η επένδυση είναι λεία. 

Εισάγετε την άσκηση στην καθημερινότητα σας. Μπορείτε να εντάξετε το περπάτημα, ποδήλατο ή και το κολύμπι. Η κίνηση βοηθάει στην καλή κυκλοφορία του αίματος. Συζητήστε με τον γιατρό σας ποιες δραστηριότητες είναι καλύτερες για εσάς και ποιες πρέπει να αποφεύγετε για να μην επιβαρύνετε την κατάσταση του διαβητικού ποδιού σας.

Το καλοκαίρι αποφύγετε να περπατάτε στην καυτή άμμο ξυπόλυτοι καθώς μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στα πόδια σας. Ακόμη και μέσα στην θάλασσα, συνίσταται να φοράτε ειδικά παπούτσια για τυχόν τραυματισμούς σε πέτρες.