Η πρόοδος της τεχνολογίας έχει προσφέρει πολλά στους διαλείποντες καθετήρες αλλά έχει ταυτόχρονα περιπλέξει αυτά που πρέπει να γνωρίζουν υγειονομικό προσωπικό και ασθενείς. Πλέον υπάρχουν αρκετοί τύποι καθετήρών, σχεδιασμένοι ανάλογα με τον τραυματισμό, την πάθηση, ιδιαίτερες περιστάσεις αλλά και τις ανάγκες του χρήστη.
Εάν πρόκειται ή αν πρόσφατα αρχίσατε να χρησιμοποιείτε διαλείποντες καθετήρες, είναι σχεδόν βέβαιο ότι μπορεί να αγνοείτε σημαντικές παραμέτρους που μπορεί να κάνουν τον καθημερινό καθετηριασμό ευκολότερο και γρηγορότερο. Η Traumacare ακολουθεί τα σύγχρονα πρότυπα της ουρολογικής νοσηλευτικής περίθαλψης και σας παρουσιάζει μια ολοκληρωμένη ενημέρωση και πρακτικές οδηγίες για όλα τα είδη των διαλείποντων καθετήρων.
Τι είναι ο διαλείπων καθετήρας
Όπως κάθε καθετήρας ούρων, οι διαλείποντες καθετήρες μίας χρήσης είναι λεπτοί, εύκαμπτοι σωλήνες που χρησιμοποιούνται για να βοηθήσουν άτομα που δεν μπορούν να αδειάσουν την ουροδόχο κύστη από μόνα τους με την μέθοδο του διαλείποντος καθετηριασμού, μια ιδιαίτερα απλή τεχνική που μπορεί να διδαχτεί από το νοσηλευτικό προσωπικό στον ασθενή ώστε να τον εκτελεί τελείως μόνος, περίπου 4-6 φορές την ημέρα, σαν να πηγαίνει δηλαδη κανονικά στην τουαλέτα.
Ο διαλείπων καθετήρας είναι μίας χρήσης και εισάγεται από την ουρήθρα, φτάνοντας μέχρι την ουροδόχο κύστη και στη συνέχεια αφαιρείται μόλις αδειάσει. Στο παρελθόν υπήρχαν και διαλείποντες καθετήρες πολλαπλών χρήσεων αλλά έχουν εγκαταληφθεί καθώς εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο ουρολοιμώξεων αλλά και δυσκολεύουν την κινητικότητα του χρήστη χωρίς λόγο. Σήμερα, ο διαλείπων αυτοκαθετηριασμός είναι μία απλή καθημερινή συνήθεια για άτομα με ακράτεια, παρακράτηση ουρών, διαβήτη και πλήθος ασθενειών που προκαλούν δυσλειτουργία της ουροδόχου κύστης.
Τεχνικά Χαρακτηριστικά Διαλείποντων Καθετήρων Μίας Χρήσης
Μήκος καθετήρα
Οι τύποι των διαλείποντων καθετήρων μίας χρήσης είναι πλέον ειδικά σχεδιασμένοι για το κάθε φύλο ώστε να ανταποκρίνονται στις ανατομικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών αλλά υπάρχουν και ειδικές κατασκευές για παιδιά.
- Ανδρικοί Καθετήρες 40-45cm
- Γυναικείοι καθετήρες: 20-26cm
- Παιδιατρικοί καθετήρες: 20-25cm
Αυτή η διαφοροποίηση ως προς το μήκος είναι εξαιρετικά σημαντική, αφού το μικρότερο μήκος των διαλείποντων καθετήρων για γυναίκες και παιδιά επιτρέπει την εύκολη χρήση και τοποθέτηση χωρίς να διπλώνουν ή να τσακίζουν ενώ το μεγαλύτερο μήκος των ανδρικών διασφαλίζει την πλήρη αποστράγγιση της ουροδόχου κύστης.
Αν και κάποιες εταιρείες παράγουν παιδιατρικούς καθετήρες, ουσιαστικά το μήκος είναι ίδιο με αυτό των γυναικείων και έτσι, τις περισσότερες φορές οι γυναικείοι διαλείποντες καθετήρες χρησιμοποιούνται και για παιδία χωρίς απολύτως κανένα πρόβλημα.
Μέγεθος καθετήρα
Αφού ο διαλείπων καθετήρας είναι ένας σωλήνας με σκοπό να επιτρέπει την ελεύθερη ροή ούρων χωρίς να προκαλείται βλάβη στην ουρήθρα, η επιλογή του κατάλληλου μεγέθους καθορίζεται από την εξωτερική διάμετρο του αγωγού.
Η διάμετρος όλων των καθετήρων μετριέται σε χιλιοστά σύμφωνα με την Γαλλική κλίμακα ή αλλιώς το Γαλικό σύστημα μέτρησης και συμβολίζεται τις περισσότερες φορές με το Fr ή το CH (προς τιμή του Joseph-Frédéric-Benoît Charrière, που δημιούργησε την Γαλλική κλίμακα). Άλλες φορές συμβολίζεται και ως F, FG, Ch.
Τα μεγέθη κυμαίνονται από 6 έως 24Fr όπου για γυναίκες είναι συνήθως 10-14Fr και για άνδρες 12-14Fr. Τα μεγαλύτερα από τα συνηθισμένα μεγέθη χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση στενώνεων και άλλων επιπλοκών.
Για την άμεση διάκριση και αναγνώριση του μεγέθους ενός διαλείποντα καθετήρα, το άκρο του είναι κωδικοποιημένο με συγκεκριμένα χρώματα.
Οπές καθετήρα
Συνήθως υπάρχουν δύο οπές στην άκρη των διαλείποντων καθετήρων ούρων, τοποθετημένες πλευρικά ή απέναντι ή μία από την άλλη. Οι καθετήρες μεγαλύτερου μεγέθους δεν έχουν απαραίτητα μεγαλύτερες οπές σε σχέση με τους μικρότερους.
Άκρα καθετήρα
Καθετήρας Nelaton
Ο καθετήρας Nelaton είναι ο πλέον συνηθισμένος. Απόλυτα ευθής και εύκαμπτος με μαλακό στρογγυλεμένο άκρο. Τις περισσότερες φορές διαθέτει δύο πλευρικές όπες.
Καθετήρας Tiemann
Οι καθετήρες Tiemann (επίσης γνωστοί και ως καθετήρες Coudé) είναι πιο άκαμπτοι από τους καθετήρες νέλατον και είναι ελαφρώς λυγισμένοι στην άκρη, επιτρέποντας στον σωλήνα να παρακάμψει προβληματικές περιοχές ένω συνήθως έχουν τρεις οπές αποστράγγισης ούρων.
Πολλές φορές προτιμούνται όταν ο χρήστης αισθάνεται δυσφορία χρησιμοποιώντας καθετήρα Nelaton αλλά είναι η ενδεδειγμένη επιλογή σε άτομα με ουρηθρική στένωση, υπερπλασία του προστάτη, χειρουργική επέμβαση προστάτη, ακτινοβολία στην πυελική περιοχή, ψευδείς διόδους ή τραύμα ουρήθρας.
Υλικό κατασκευής
Το υλικό από τον οποίο είναι κατασκευασμένος ένας διαλείπων καθετήρας μπορεί να παίξει ρόλο στο αν θα ταιριάζει ή όχι με τις ανάγκες σας. Από εκεί και πέρα, οι δύο παράγοντες που πρέπει οπωσδήποτε να προσέξετε είναι οι καθετήρες που περιέχουν λατέξ και πλαστικοποιητές αφού δεν είναι μόνο ακατάλληλοι για άτομα με αλλεργίες αλλά η μακροχρόνια έκθεση σε αυτά τα υλικά έχει αυξημένη πιθανότητα να προκαλέσει αυτές τις αλλεργίες.
Βινύλιο (PVC)
Το βινύλιο, επίσης γνωστό ως PVC (πολυβινυλοχλωρίδιο), παραμένει το πιο δημοφιλές υλικό καθετήρα μίας χρήσης. Γενικότερα είναι καθαροί, σταθεροί και εύκαμπτοι αλλά η ευελιξία τους εξαρτάται από τον κατασκευαστή και τη σύνθεση (που τις περισσότερες φορές περιέχει λατέξ). Βέβαια οι περισσότεροι κατασκευαστές χρησιμοποιούν πλαστικοποιητές για να κάνουν τους καθετήρες βινυλίου πιο εύκαμπτους.
- Σταθερoί και εύκαμπτοι
- Διάφανοι ώστε να βλέπετε την έξοδο
- Συμβατοί με την γαλλική κλίμακα
- Ορισμένοι καθετήρες μίας χρήσης βινυλίου δεν διαθέτουν χωάνη
- Μόνο ορισμένοι καθετήρες βινυλίου δεν διαθέτουν λατέξ
Λατέξ (κόκκινου χρώματος)
Το λάτεξ από καουτσούκ είναι θερμοευαίσθητο, δηλαδή ο καθετήρας μίας χρήσης θερμαίνεται εύκολα από την θερμοκρασία του περιβάλλοντος και γίνεται εύκαμπτος. Αρκετοί βέβαια αντιμετωπίζουν δυσκολίες κατά την εισαγωγή.
- Τους βρίσκουμε σε κόκκινο, καφέ ή πορτοκαλί χρώμα, ανάλογα με τον κατασκευαστή
- Είναι αδιαφανείς
- Δεν υπάρχει κωδικοποίηση χρώματος σύμφωνα με την Γαλική κλίμακα
- Είναι απαγορευτικοί για άτομα με αλλεργίες ή ευαισθησία στο λατέξ
Σιλικόνη
Οι καθετήρες σιλικόνης γίνονται συνεχώς πιο δημοφιλείς με την πάροδο του χρόνου.
- Εξαιρετικά λείο υλικό
- Η ευκαμψία των καθετήρων σιλικόνης βρίσκεται μεταξύ λατέξ και βινυλίου
- Συχνά χωρίς λατέξ και λιγότερο συχνά χωρίς πλαστικοποιητές (DEHP)
- Διαυγείς για εύκολη παρατήρηση της εξόδου ούρων
- Αρκετοί κατασκευαστές χρησιμοποιούν την χρωματική κωδικοποίηση της γαλλικής κλίμακας
Βέβαια υπάρχουν ακόμα πιο σύγχρονα υλικα κατασκευής καθετήρων όπως η θερμοπλαστική πολυολεφίνη που χρησιμοποιείται από την B Braun με σαφώς καλύτερες ιδιότητες από όλα τα παραπάνω.
Λίπανση καθετήρα
Ο σκοπός της λίπανσης είναι η μείωση της τριβής κατά την εισαγωγή και αφαίρεση του διαλείποντος καθετήρα μίας χρήσης επιτυγχάνοντας την προστασία της ευαίσθητης ουρήθρας από ερεθισμό και τραυματισμούς.
Μη Λιπασμένοι
Υπάρχουν απλοί καθετήρες, συνήθως κατασκευασμένοι από λατέξ, βινύλιο (PVC) ή σιλικόνη, οι οποίοι διατίθενται με ξεχωριστό τζελ ή άλλο λιπαντικό και συνήθως χρησιμοποιούνται στο νοσοκομείο. Οι μη λιπασμένοι καθετήρες λατέξ δεν είναι κατάλληλοι για οποιονδήποτε ενώ είναι απαγορευτικοί για όσους έχουν αλλεργία στο λατέξ. Αξίζει να σημειωθεί για ακόμη μία φορά ότι ακόμα και αν κάποιος δεν έχει αλλεργία στο λατέξ, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να αποκτήσει αν εκτίθεται συχνά σε αυτό.
Αυτοί είναι οι συνδιασμοί των λιπαντικών που χρησιμοποιουνται σε αυτή την περίπτωση.
• Λιπαντικά χωρίς αναισθητικό (λιγνοκαΐνη, λιδοκαΐνη και / ή χλωρεξιδίνη)
• Λιπαντικά με χλωρεξιδίνη (αντισηπτικό)
• Λιπαντικά με αναισθητική λιγνοκαΐνη / λιδοκαΐνη
• Λιπαντικά με αναισθητική λιγνοκαΐνη / λιδοκαΐνη και χλωρεξιδίνη
• Λιπαντικά με νερό και γλυκερίνη
Υδρόφιλοι αυτολιπαινόμενοι και έτοιμοι λιπασμένοι καθετήρες
Οι υδρόφιλοι καθετήρες χαρακτηρίζονται από το ότι έχουν ένα στρώμα πολυμερούς επίστρωσης, το οποίο απορροφά και δεσμεύει νερό στην επιφάνεια του καθετήρα έως και δέκα φορές το βάρος του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια πραγματικά παχιά, λεία και ολισθηρή επιφάνεια που προκαλεί ελάχιστη τριβή μεταξύ της επιφάνειας του καθετήρα και της ουρηθρικής βλεννογόνου κατά την εισαγωγή. Το υδρόφιλο στρώμα επικάλυψης παραμένει άθικτο κατά την εισαγωγή και εξασφαλίζει λίπανση της ουρήθρας σε όλο το μήκος της.
Σήμερα υπάρχει μεγάλη ποικιλία προϊόντων με υδρόφιλη επίστρωση. Ορισμένα προϊόντα απαιτούν την προσθήκη νερού για 30 δευτερόλεπτα για την ενεργοποίηση της επικάλυψης του καθετήρα ενώ άλλα πωλούνται προσυσκευασμένα με νερό ή αλατόνερο. Επίσης υπάρχουν και οι αυτολιπαινόμενοι καθετήρες οπού χρησιμοποιείται αδρανής διαφανή υδατοδιαλυτή γέλη που λιπαίνει αυτόματα τον καθετήρα καθώς προωθείται από τη συσκευασία που τον περιέχει. Το μόνο πρόβλημα με όλους αυτούς τους υδρόφιλους καθετηρες μίας χρήσης είναι ότι “στάζουν” κάτι που σημαίνει ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να λερωθείτε.
Υπάρχει όμως μία ακόμα καλύτερη λύση που δεν λερώνει και δεν δημιουργεί ακαταστασία με τους έτοιμους λιπασμένους καθετήρες. Έτσι δεν χρειάζεται να κάνετε τίποτα παρά να ακολουθήσετε τις οδηγίες χρήσης του προϊοντος που θα επιλέξετε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της τεχνολογίας προλιπασμένων καθετήρων μίας χρήσης είναι η σειρά Actreen της B Braun.
